20 yaş dişi çekimi, ağız ve diş sağlığının korunması için sıklıkla başvurulan bir diş hekimliği uygulamasıdır. Genellikle 17 ile 25 yaş aralığında çıkan bu dişler, çene yapısına ve dişlerin dizilimine bağlı olarak farklı problemler yaratabilir. Bu sebeple, “20 yaş dişi çekimi neden yapılır?” sorusu, hem gençler hem de yetişkinler arasında oldukça merak edilen bir konudur. Bu işlem, yalnızca ağrıyı veya şişliği gidermek amacıyla değil, uzun vadede oluşabilecek ciddi ağız problemlerini önlemek için de gerçekleştirilir. Uzman diş hekimi Dt. Dr. Tolga GÜLÇİÇEK, bu konuda erken teşhisin ve doğru müdahalenin önemini vurgulamaktadır.
20 yaş dişleri, diğer adıyla “akıl dişleri”, ağızda en son çıkan büyük azı dişleridir. Çoğu insanda dört adet 20 yaş dişi bulunur: iki tanesi üst çenede, iki tanesi alt çenede. Fakat bazı kişilerde bu dişler hiç oluşmayabilir veya yalnızca birkaçı çıkar. Bu durum genetik ve anatomik farklılıklara bağlıdır. 20 yaş dişlerinin doğru pozisyonda çıkması halinde herhangi bir sorun yaşanmaz, fakat genellikle yeterli yer bulunmadığı için dişler gömülü veya yarı gömülü şekilde kalır. Bu da hem ağrıya hem de diş eti enfeksiyonlarına yol açar.
20 yaş dişleri, çoğu zaman çene yapısına tam olarak uyum sağlayamaz. Bunun nedeni, dişlerin çıkması için yeterli alanın bulunmamasıdır. Diş arkının son kısmında yer aldıkları için bu dişlerin doğru şekilde sürmesi oldukça zordur. Eğer 20 yaş dişi yanlış açıyla çıkmaya çalışırsa, komşu dişlere baskı yapar ve ağrıya, çarpıklığa veya dişlerin kaymasına neden olabilir. Ayrıyeten, gömülü veya yarı gömülü dişlerin etrafında bakteriler birikir ve bu durum iltihap oluşumuna zemin hazırlar.
En sık görülen belirtiler arasında şunlar yer alır:
Diş etlerinde şişlik ve kızarıklık
Ağızda kötü koku veya tat
Çiğneme sırasında ağrı
Kulak ve çene hattına vuran ağrı
Yutkunma güçlüğü
Diş eti apsesi veya iltihap
Bu belirtiler genellikle dişin çevresinde enfeksiyon geliştiğini gösterir. Özellikle diş eti enfeksiyonu (perikoronit), 20 yaş dişlerinin çıkma sürecinde sıkça görülür. Bu durumda enfeksiyonun yayılmaması için dişin çekilmesi gerekebilir. İstanbul İmplantoloji kliniğinde, bu tür vakalarda detaylı röntgen ve klinik değerlendirme yapılır. Böylece dişin pozisyonu, kök yapısı ve çevre dokular üzerindeki etkisi belirlenerek en uygun tedavi planı oluşturulur.
“20 yaş dişi çekimi neden yapılır?” sorusuna verilecek en genel yanıt, ağız sağlığını korumak ve olası komplikasyonları önlemektir. 20 yaş dişlerinin çekilmesini gerektiren başlıca nedenler şunlardır:
Bazı 20 yaş dişleri hiç sürmez ve çene kemiği içinde gömülü kalır. Gömülü dişler, zamanla çene kemiğinde kist veya tümör oluşumuna yol açabilir. İlaveten komşu dişlerin köklerine baskı yaparak diş kökü erimesine sebep olabilir.
Yarı gömülü dişlerin çevresinde diş eti cebinde bakteriler birikir. Bu bakteriler, diş eti iltihabına ve ağız kokusuna yol açar. Tedavi edilmezse enfeksiyon boyun bölgesine kadar yayılabilir.
20 yaş dişleri ağızın en arka kısmında olduğu için temizlenmeleri zordur. Bundan dolayı çürük oluşumu daha hızlı gelişir. Diş fırçasının ulaşmakta zorlandığı bu bölge, bakteriler için adeta bir sığınak haline gelir.
20 yaş dişleri sürmeye çalışırken ön dişlere baskı yapabilir. Bu durum özellikle ortodontik tedavi görmüş kişilerde dişlerin yeniden bozulmasına neden olur.
Bazı durumlarda 20 yaş dişleri çıkmaya çalışırken çene eklemine baskı yapar. Bu da baş, kulak ve çene ağrısına yol açar.
Tüm bu nedenlerden dolayı, 20 yaş dişi çekimi yalnızca ağrı olduğunda değil, ileride oluşabilecek diş kaybı, enfeksiyon veya çene bozukluklarını önlemek amacıyla da yapılır. Uzman diş hekimi Dt. Dr. Tolga GÜLÇİÇEK, erken dönemde yapılan radyografik incelemenin, gereksiz ağrıları önlediğini ve tedavi sürecini kolaylaştırdığını belirtmektedir.
20 yaş dişi çekimi, dişin konumuna ve gömülülük derecesine göre farklı zorluk seviyelerinde yapılabilir. Basit bir çekim, dişin diş etinden kolayca çıkarılabildiği durumlarda uygulanır. Ancak diş tamamen veya kısmen gömülü ise cerrahi çekim gerekebilir. Cerrahi çekimde diş eti dikkatlice açılır, diş parçalara ayrılarak çıkarılır ve ardından bölge dikişle kapatılır.
Lokal anestezi altında yapılan bu işlem genellikle ağrısızdır. Lakin operasyon sonrası ilk 24 saat içinde hafif ağrı, şişlik veya morarma görülebilir. Bunlar normal ve geçici durumlardır. Soğuk kompres uygulaması ve hekimin önerdiği ağrı kesiciler, bu süreci daha rahat geçirmenizi sağlar.
Çekim sonrası dikkat edilmesi gerekenler:
İlk 24 saat boyunca tükürmemek veya gargara yapmamak gerekir.
Sigara ve alkol kullanımından uzak durulmalıdır.
Ilık ve yumuşak gıdalar tercih edilmelidir.
Diş çekim bölgesiyle oynanmamalı, dil veya parmakla temas edilmemelidir.
Şişlik için buz torbası uygulanabilir.
Hekimin önerdiği antibiyotik ve ağrı kesiciler düzenli kullanılmalıdır.
Dikişlerin alınması genellikle 7–10 gün sonra gerçekleşir. Bu süreçte yara iyileşmesini hızlandırmak için ağız hijyenine özen göstermek büyük önem taşır. İstanbul İmplantoloji kliniğinde gerçekleştirilen 20 yaş dişi çekimlerinde, hastalara operasyon öncesi ve sonrası detaylı bilgi verilir, kişiye özel bakım planı hazırlanır. Böylece iyileşme süreci sorunsuz ve konforlu bir şekilde tamamlanır.