Endodonti halk arasındaki tabiriyle kanal tedavisidir. Endodontinin uygulanma yerinin tam olarak anlaşılabilmesi için dişin kısımlarını bilmek gerekir.
Dişin bizim gördüğümüz yani diş etinin üstünde kalan kısmına kuron denir. Bizim göremediğimiz ve diş etinin altında kalan kısmına ise kök denir. Diş içten dışa doğru birkaç tabakadan meydana gelmektedir. En üstte kalan fırçalanan kısım diş minesidir.
Diş minesinin altında kalan tabakaya dentin denir. Bu iki tabakanın altında diş siniri olarak bilinen ve dişin canlı kısmını oluşturan pulpa kısmı vardır. Pulpa dokusu dişi besler ve büyütür. Diş hasar gördüğünde ağrıyan, sızlayan ve iltihaplanan kısım da pulpadır. İşte endodonti dişin pulpa yapısına kadar ilerlemiş olan rahatsızlıkların tedavisiyle ilgilenen daldır.
Diş rahatsızlığı yaşandığında endodontiye kadar uygulanan tedaviler yanıt vermediyse ve pulpa geri dönüşü olmayacak şekilde iltihap kaptıysa endodonti tedavisine geçilir. Endodonti işlemi sırasında kan damarları ve sinirlerden meydana gelen pulpanın çıkarılmasıdır aslında. Daha önce yapılan tedavilerin sonuç vermemesiyle diş çekilecek duruma gelmiştir ve endodonti işlemi dişi çekilmekten kurtarmak için atılan son adımdır.
Aşamalı olarak anlatmak gerekirse; endodonti ile dişte uyuşma sağlandıktan sonra diş pulpası temizlenir, diş kanalları sodyum hipoklorit, serum fizyolojik, klorheksidin ve edta ile yıkanarak meydana gelen boşluk sterilize işlemine tabi tutulur ve hareket kabiliyeti olmayan bir malzeme ile (tıp dilinde guttapercha) ile doldurulur ve son olarak dişin üst kısmında gerekliyse eğer oluşan çürük için hekimin uygun bulduğu malzeme ile dolgu işlemi gerçekleştirilir.
Bu işlemlerle amaç dişin ağızda sağlıklı ve sağlam bir şekilde kalmasını sağlamaktır. Diş rahatsızlığı bu boyuta ilerlediyse eğer endodonti tedavisi kaçınılmazdır. Eğer hastaya endodonti yani kanal tedavisi uygulanmazsa enfeksiyon dişin kök hücrelere kadar ulaşır, çene kemiğine kadar bile yayılır ve bu kemik iltihap kaparak aşınır. İşte bu durumda halk arasında apse olarak bilinen şişkinlik oluşur, ağrı ve sızıyla birlikte diş kaybı yaşanır. Bu yüzden bu tedaviden kaçınmak hastaya zarar verecektir.
Pulpa tabakası, derin bir çürük yüzünden, diş sert bir darbe aldıysa, dişe ortodonti tedavisi sırasında aşırı kuvvet uygulandıysa, diş gıcırdatma ve çene sıkma varsa endodonti tedavisi uygulanır. Uygulanan tedavinin niteliğine, hastanın ve dişin durumuna göre yapılan uygulama yıllarca sağlıklı bir şekilde kalabilir.
